دیپلماسی اقتصادی برای بهره‌گیری از ظرفیت‌های منطقه‌ای

پایگاه رهنما :

بر اساس اصل 154 قانون اساسی، جمهوری اسلامی ایران، سعادت انسان در کل جامعه بشری را آرمان خود دانسته و داشتن استقلال، آزادی و حکومت حق و عدل را حق همه مردم می‌داند؛ بنابراین در عین خودداری کامل از هرگونه دخالت در امور داخلی ملّت‌های دیگر، از مبارزه حق‌طلبانه مستضعفان در برابر مستکبران در هر نقطه از جهان حمایت می‌کند. بنابراین جمهوری اسلامی ایران را می‌توان تنها کشوری دانست که هرگاه صدای مظلومی از هر نقطه‌ای از جهان بلند می‌شود که مورد ظلم واقع شده، به یاری او می‌شتابد. در سال‌های اخیر و با ایجاد گروه تکفیری-صهیونیستی داعش از سوی استکبار جهانی و اوج گرفتن جنایات این گروه در عراق و سوریه که به کشته شدن مردان، زنان و کودکان بی‌گناه به بدترین شکل منجر شد و ایادی تکفیری می‌خواستند به حرم‌های شریف اهل بیت(ع) در این دو کشور تعرض کنند که جمهوری اسلامی ایران با ورود به عرصه مستشاری و نظامی با مجاهدت‌های مدافعان حرم از کشورهای مختلف آنها را در رسیدن به آرزوهای‌شان ناکام گذاشت و با مجاهدت‌های مردم آن سامان و با هدایت‌های نظامی فرماندهان سپاه تجربه‌ای گرانقدر به دست آمد و به تازگی شاهد پیروزی این ملت‌های مظلوم در برابر وحشی‌گری‌های داعش و اربابان‌شان بودیم.

اما سال‌هاست که دشمنان ملت ایران را تحریم اقتصادی می‌کنند. در واقع، این تحریم فقط یک دلیل عمده می‌تواند داشته باشد و آن، این است که بدخواهان ملت ایران خیلی دوست ندارند که مردم ایران استقلال داشته باشند و واقعیت این است، تا زمانی که ملت ایران بخواهند استقلال داشته باشند، دشمنان نیز به رویه فعلی خود ادامه خواهند داد و تنها یک زمان از این رویه دست خواهند برداشت که متوجه شوند سیاست‌های اعمالی‌شان بر ملت تأثیری ندارد.

تنها راه برون‌رفت از چنین وضعیتی اجرای کامل سیاست‌های اقتصاد مقاومتی ابلاغی رهبر معظم انقلاب است. یکی از بخش‌های این سیاست حمایت از تولید ملی است که به خودی خود می‌تواند راه‌حلی بر مشکلات روز جامعه باشد. اما حمایت از تولید ملی چگونه امکان‌پذیر است؟ با توجه به آنچه گفته شد جمهوری اسلامی ایران دارای منافع مشترک با کشورهایی است که برای پیروزی آنها تلاش کرده است و این یک فرصت مناسب است که دولت بتواند با ارائه محصولات ایرانی به چنین کشورهایی، هم حمایت جدی خود را از تولیدکننده و کارگر ایرانی داشته باشد و هم بازار بکر کشورهای همسایه را از محصولات با کیفیت ایرانی بهره‌مند کند و هم اقتصاد کشور را از خام‌فروشی نجات دهد.

این در حالی است که شاهد آن هستیم که دولت‌ها و ملت‌های هم‌پیمان با ایران همواره نسبت به محصولات ایرانی اقبال بیشتری نشان داده و می‌دهند. برای نمونه بازار لبنیات کشور عراق به طور کامل در اختیار شرکت‌های ایرانی است و این می‌تواند در عرصه‌های دیگر نیز نمود یابد.

متأسفانه باید بگوییم، با آنکه تمام شرایط برای حضور ایران در بازار این کشورها مهیاست، اما به دلیل عملکرد منفعلانه دستگاه‌های ذی‌ربط نتوانسته‌ایم گام‌های جدی در این زمینه برداریم و کشورهای غربی از غیبت ایران سوء‌استفاده کرده و بازارهای این کشورها را احاطه کرده‌اند که البته علل و عواملی دست به دست هم داده و چنین وضعیتی را به وجود آورده‌اند.

یکی از عوامل تحقق نیافتن اهداف اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در این بخش این است که دستگاه اقتصادی و دستگاه دیپلماسی کشور آن‌طور که باید نتوانسته‌اند در کنار هم در این کشورها حضور یابند. اگر این دو نهاد بتوانند با نزدیکی به یکدیگر و در کنار هم برای حضور در این کشورها برنامه‌ریزی کنند می‌توان بازار از دست رفته این کشورها را برای جمهوری اسلامی ایران حفظ کرد.

دومین علت بسیار مهم این است که بسیاری از مسئولان کشور که در رأس بخش‌های اقتصادی کشور قرار دارند هنوز نتوانسته‌اند به شرکت‌های داخلی اعتماد کنند و این نه به دلیل ضعف تولیدکنندگان ایرانی که به دلیل باور نداشتن توانمندی‌های جوانان از سوی این افراد است و تا زمانی که این باور و اعتماد به وجود نیاید، نمی‌توانیم امیدوار باشیم که قدمی هم برداشته شود.

حالا که داعش پس از هفت سال ویرانی‌های بسیاری برای کشورهای منطقه به خصوص عراق و سوریه به جا گذاشته است، این کشورها به بازسازی نیاز دارند و باید به این مسئله توجه ویژه شود که برگ برنده در دست کسانی است که این مهم را در اولویت خود قرار دهند. هر چند کشورهای همسایه نیز این فرصت را برای خود مغتنم شمرده و برای سودجویی خود دست به فعالیت‌هایی در این کشورها خواهند زد، اما این نیازمند سرعت عمل و خلاقیت دولت ایران است که هر چه سریع‌تر بر این مهم همت گمارد. چه آنکه اگر کمی غفلت کنیم این فرصت‌ها از دست‌مان خواهند رفت و هیچ چیزی عاید اقتصاد ایران نخواهد شد.

در نهایت باید متذکر شد که دولتمردان باید تمام توجه‌شان به حمایت از تولیدکنندگان و باز کردن مسیر صادرات و از بین بردن موانعی باشد که از رسیدن بازار به تولیدکنندگان ایرانی جلوگیری می‌کند. در صورتی که این امر محقق شود شاهد پیشرفت کشور در زمینه اقتصاد و همچنین نزدیک‌تر شدن این کشورها به لحاظ دیپلماسی به جمهوری اسلامی ایران خواهیم بود. اسماعیل محمد پور